In 2021 vertellen we samen het verhaal van het kloosterleven in Brabant. We laten zien hoe de bijzondere geschiedenis van de Brabantse kloosters onze samenleving heeft beïnvloed, maar we kijken ook naar het heden en de toekomst, en laten zien hoe kloosters relevant blijven. We verkennen kloosterwaarden en -tradities, en vragen kloosterlingen, kunstenaars en publiek hoe de unieke levenswijze binnen de kloostermuren een kennis- en inspiratiebron vormt voor de toekomst.
Tijdens het kloosterjaar nodigen we iedereen uit om met bijzondere initiatieven het heden en verleden van de Brabantse kloosters aan elkaar te koppelen. Al deze bijzondere publieksactiviteiten krijgen een plaats op deze site.
Vier orden vieren hun jubileum met een bijzonder programma, namelijk: 750 jaar gemeenschap Catharinadal, 650 jaar kruisheren in St Agatha, 300 jaar Clarissen in Megen en 900 jaar Norbertijnen in Heeswijk.
Daarnaast initiëren we als projectorganisatie vier programmalijnen. Er is een reizende theatershow waarin een Nieuwe Orde wordt gesticht, een scriptorium waar Kruisheer Edgard Claes, grafisch ontwerpers en straatkrantverkopers een nieuw handschrift ontwikkelen en samen een straatkrant maken en er komen kloosterresidenties voor kunstenaars. Bovendien krijgen honderd Brabanders een uitnodiging om 24 uur te leven als kloosterling.
De plannen zijn nog niet in steen gebeiteld en er is nog genoeg ruimte voor verzoeken, inbreng, suggesties. Sluit aan bij een van onderstaande programma’s, borduur er op voort of meld een eigen verhaal, initiatief of publieksactiviteit.
We hopen op kleinschalige en betekenisvolle programma’s, unieke inkijkjes en bijzondere ontmoetingen.
Is het een goed idee om in 2021 een nieuwe orde te stichten? Dat onderzoekt theatermaker Oscar Kocken in de interactieve, rondreizende theatershow De Nieuwe Orde.
Kloosterlingen leven volgens de regels van heiligen als Augustinus, Benedictus en Franciscus. Zij hebben een leidraad van waaruit zij samenleven, keuzes maken en hun dag inrichten. Zo is het volgens Benedictus essentieel om elke dag in te delen volgens een vaste structuur, zodat je meer succes en energie ervaart. En volgens Augustinus moeten ‘liefde en goederen’ onder de mensen verdeeld worden naar behoefte. Zouden zulke leefregels vandaag de dag ook een goed idee zijn?
Oscar Kocken trekt de hele provincie door om een orde te stichten en bevraagt leefregels die nu relevant zijn. Waar zouden de leden van de Nieuwe Orde in moeten geloven, en hoe zou zo’n orde wonen? Hoe gaat de orde om met macht, bezit en leefomgeving? Het publiek wordt gevraagd zich aan te sluiten of juist een tegengeluid te laten horen. Een nieuwe orde is immers niet zomaar gesticht.
Vakbroeders en liefhebbers van typografie, vormgeving en boekbinden opgelet! Boekbinden en handschriften zijn diep verweven met de Brabantse kloosters. Het Kruisherenklooster in Sint Agatha heeft een bijzondere collectie handschriften – met de hand geschreven religieuze teksten – in haar bezit, die daar rond het jaar 1500 zijn geschreven.
De waardevolle traditie van de boekkunst en handschriften, brengen we samen met typografen van nu in ons scriptorium (de ruimte in het klooster waar monniken vroeger teksten vertaalden en overschreven.) Ons scriptorium zal fungeren als een mobiel redactielokaal waar vormgevers en publiek onder de artistieke leiding van Graphic Matters en Swiss Type Faces samenwerken aan een nieuw handschrift en een speciale uitgave van de straatkrant. Straatkrantverkopers en andere geïnteresseerden worden ook uitgenodigd om aan de krant bij te dragen. De unieke uitgave van deze straatkrant zal in december 2021 in heel Brabant te koop zijn bij de Straatkrantverkopers. Het Ariosto Ensemble popt op met lokaal zangtalent om de verkopers meerstemmig bij te staan. Daarover later meer.
We vragen een geëngageerd auteur en een bijzonder getalenteerd beeldend kunstenaar het kloosterverhaal van Brabant te vertellen in een actuele vorm. Een tipje van de sluier:
De zusters Norbertinessen van Sint Catharinadal in Oosterhout bieden residentie aan een schrijver die zal werken aan contemplatief, literair werk dat landelijk uitgegeven zal worden. Dat doen we in samenwerking met literaire organisatie Tilt en het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant. Daarnaast werken we aan een serie bespiegelingen in de vorm van podcasts die gekoppeld zal worden aan het kloosterpad en is eind 2021 beschikbaar.
Een kunstenaar zal verschillende kloosters aandoen en werken aan een beeldverhaal. Rondom de residenties zal ook een educatieprogramma ontwikkeld worden in samenwerking met kunstencentrum H19, leer- en inspiratiehuis Catharinadal en Graphic Matters.
Juist mensen zonder kennis of verbinding met kloosters, bieden we de kans het kloosterleven zelf te ervaren en meer te leren over de geschiedenis van een Brabants klooster. We nodigen honderd mensen uit om 24 uur bij een kloosterorde te verblijven. Deze kloostergasten zullen leven volgens de regels van die orde, en worden vervolgens gevraagd hun ervaringen op unieke wijze met ons te delen. Wat hebben ze ervaren, en voegt deze ervaring iets toe aan hun dagelijks leven?
Kan het Brabants Kloosterleven dienen als een kennis- en inspiratiebron voor morgen?
Die vraag leggen we voor aan kloosterlingen, passanten, scholieren, publiek, geschiedkundigen, kunstenaars en wereldverbeteraars. Samen duiken we in de nalatenschap van duizend jaar kloosterleven in Brabant: de kloosterwaarden, het dagritme, de verhalen en locaties. We stellen fundamentele vragen bij de toekomst van de aarde of moeten we zeggen de schepping? Zonder harde garanties op een pasklaar antwoord, maar met de belofte van betekenisvolle programma’s, unieke inkijkjes en bijzondere ontmoetingen in 2021!
Wees gegroet!
Olga Raaymakers
Studiosamenleving
olga@studiosamenleving.nlNorbertijnen
Sint Catharinadal – Oosterhout
Het jaar van het kloosterleven is extra bijzonder voor de vier orden die in 2021 jubileren. Al eeuwenlang beleven hun levensideaal in Brabant.
De Kruisheren wonen al 650 Jaar in het klooster in Sint Agahta. Dat klooster is daarmee het oudste aan één stuk bewoonde klooster van Nederland. De Kruisheren volgen de regel van Augustinus en uiten die in (koor)gebed, beschouwing en pastorale zorg.
Bekijk
De jongste van de vier jubilerende kloosterorden zijn de zusters Clarissen. Zij volgen al 550 jaar de kloosterregels van Clara van Assisi en doen dat sinds 300 jaar vanuit het klooster in Megen.
Bekijk
De orde van de Norbertinessen werd 750 jaar geleden opgericht in het Brabantse Wouw . De zusters wonen in het slotje De Blauwe Camer en hun leven is gedragen door dienstbaarheid, bidden, werken en beminnen.
Bekijk
De orde van de Norbertijnen werd negenhonderd jaar geleden opgericht. In een samenleving waarin veel mensen los staan van elkaar, staan de Norbertijnen voor geloof en verbondenheid, voor eerlijke verhoudingen tussen mensen en oprechte waardering voor wie iemand is. Zij doen dat vanuit de Abdij van Berne.
Bekijk
